After Gonrad, Ast, Montanari & Norell, 2011 (fig. 27), and Conrad, Balcarcel & Mehling, 2012, with untreated Recent species from Uetz, Etzold & Chenna, 1995-2000 [“The Reptile Database” (former EMBL Reptile Database)] and Wikipedia

<==o Varanus Merrem, 1820 [Hydrosaurus Wagler, 1830; Megalania; Notiosaurus; Odantria] L.Eoc. As. Af., Olig.-R. Aust., M.Mioc.-R. As.; L.Mioc.-R. Af., Mioc. Eu. (varaanit; monitor lizards)
   |?- V. sp. [Holmes et al., 2010] [Late Eocene-Early Oligocene, Northeastern Africa (Fayum)]
   |--o (Polydaedalus)
   |  |-- †V. rusingensis Clos, 1995
   |  |-- V. ornatus (Daudin, 1803) (Ornate Monitor)
   |  `--+--o V. albigularis (Daudin, 1802) sensu Conrad et al., 2008 (White-throated Monitor, Rock Monitor; valkokurkkuvaraani)
   |     |  |-- V. a. albigularis (White-throated Monitor)
   |     |  |-- V. a. angolensis (Angola White-throated Monitor)
   |     |  `-- V. a. microstictus (Eastern White-throated Monitor)
   |     |-- V. exanthematicus (Bosc, 1792) (Steppe monitor, Savannah Monitor; arovaraani)
   |     |-- V. niloticus (Linnaeus, 1766) (Nile monitor; Qamu; niilinvaraani)
   |     `?- V. yemenensis Böhme, Joger & Schätti, 1989 (Yemen Monitor; jemeninvaraani, arabianvaraani)
   `--+--o (Psammosaurus) Fitzinger, 1826
      |  |?- †V. darevskii Levshakova, 1986
      |  `--o V. griseus (Daudin, 1803) (Desert Monitor; aavikkovaraani)
      |     |-- V. g. griseus (Desert Monitor)
      |     |-- V. g. caspius (Caspian Monitor)
      |     `-- V. g. koniecznyi (Thar Desert monitor)
      `--+-- †V. mokrensis Ivanov, Ruta, Klembara & Böhme, 2018
         |-- †V. marathonensis Weithofer, 1888 [incl. Varanus atticus Nopcsa, 1908; Varanus (Varaneades) amnhophilis Conrad, Balcarcel, & Mehling, 2012 [AMNH FR 30630] sensu Villa et al., 2018]
         `--+-- V. kordensis (Meyer, 1874) (Biak Tree Monitor)
            |--+--+-- †V. hooijeri
            |  |  `--o (Philippinosaurus)
            |  |     |?- V. bitatawa Welton, Siler, Bennett, Diesmos, Ruya, Dugay, Rico, Van Weerd & Brown, 2010 (Northern Sierra Madre Forest Monitor Lizard, Bitatawa)
            |  |     |?- V. mabitang Gaulke & Curio, 2001 (Panay Monitor)
            |  |     `-- V. olivaceus Hallowell, 1857 (Gray's Monitor)
            |  `--o (Euprepiosaurus)
            |     |?- V. boehmei Jacobs, 2003 (Golden-spotted Tree Monitor)
            |     |?- V. bogerti Mertens, 1950 (Bogert's Tree Monitor)
            |     |?- V. caerulivirens Ziegler, Böhme & Philipp, 1999 (Turquoise Monitor)
            |     |?- V. cerambonensis Philipp, Böhme & Ziegler, 1999 (Ambon Monitor)
            |     |?- V. finschi Böhme, Horn & Ziegler, 1994 (Finsch's Monitor)
            |     |?- V. juxtindicus Böhme, Philipp & Ziegler, 2002 (Rennell Island Monitor)
            |     |?- V. macraei Böhme & Jacobs, 2001 (Blue-spotted Tree Monitor)
            |     |?- V. lirungensis Koch, Arida, Schmitz, Böhme & Ziegler, 2009 (Lirung Monitor)
            |     |?- V. obor Weijola & Sweet, 2010 (Sago Monitor)
            |     |?- V. rainerguentheri Ziegler, Böhme & Schmitz, 2007 (Rainer Guenther's Monitor)
            |     |?- V. reisingeri Eidenmüller & Wicker, 2005 (Reisinger's Tree Monitor)
            |     |?- V. telenesetes Sprackland, 1991 (Rossel Island Tree Monitor)
            |     |?- V. zugorum Böhme & Ziegler, 2005 (Zug's Monitor)
            |     |--+-- V. prasinus (Schlegel, 1839) (Emerald Tree Monitor, Emerald Monitor)
            |     |  `--+-- V. beccari (Doria, 1874) (Black Tree Monitor)
            |     |     `-- V. keithhornei (Wells & Wellington, 1985) (Canopy Goanna, Nesbit River Monitor)
            |     `--+--+-- V. melinus Böhme & Ziegler, 1997 (Quince Monitor)
            |        |  `-- V. indicus (Daudin, 1802) (Mangrove Monitor, Indian monitor; intianvaraani)
            |        `--+-- V. jobiensis Ahl, 1932 (Peach-throat Monitor)
            |           `--+-- V. doreanus (Meyer, 1874) (Blue-tailed Monitor)
            |              `-- V. yuwonoi Harvey & Barker, 1998 (Tri-colored Monitor)
            `--+--+--+-- V. (Empagusia) flavescens (Hardwicke & Gray, 1827)
               |  |  `--+-- †V. (Varaneades) amnhophilis Conrad, Balcarcel, & Mehling, 2012 [AMNH FR 30630]
               |  |     `--+-- V. (Tectovaranus) dumerilii (Schlegel, 1839)
               |  |        `--o (Indovaranus)
               |  |           |-- V. nebulosus (Gray, 1931) [V. bengalensis nebulosus] (Clouded Monitor)
               |  |           `-- V. bengalensis (Daudin, 1802) (Bengal monitor; common Indian monitor; bengalinvaraani)
               |  `--+-- V. (Dendrovaranus) rudicollis (Gray, 1845)
               |     `--o (Soterosaurus)
               |        |?- V. nuchalis (Günther, 1872) (Large-scaled Water Monitor)
               |        |?- V. palawanensis Koch, Gaulke & Böhme, 2010 (Palawan Water Monitor)
               |        |?- V. rasmusseni Koch, Gaulke & Böhme, 2010 (Rasmussen's Water Monitor)
               |        |-- V. cumingi Martin, 1839 (Cuming's Water Monitor)
               |        `--+-- V. marmoratus (Wiegmann, 1834) (Phiippine Water Monitor)
               |           `--+-- V. togianus (Peters, 1872) (Togian Water Monitor)
               |              `--o V. salvator (Laurenti, 1768) Laurenti, 1768 (Water Monitor; juovavaraani)
               |                 |-- V. s. salvator (Sri Lankan Water Monitor)
               |                 |-- V. s. andamanensis (Andaman Islands Water Monitor)
               |                 |-- V. s. bivittatus (Two-striped Water Monitor)
               |                 |-- V. s. macromaculatus (Southeast Asian Water Monitor)
               |                 `-- V. s. ziegleri (Ziegler's Water Monitor)
               `--+--o (Varanus) Merrem, 1820
                  |  |--+-- V. spenceri Lucas & Frost, 1903 (Spencer's Goanna)
                  |  |  `--+-- V. (Papusaurus) salvadorii (Peters & Doria, 1878) (krokotiilivaraani)
                  |  |     `--+-- V. komodoensis Ouwens, 1912 (Komodo dragon; komodonvaraani)
                  |  |        |-- †V. priscus (Owen, 1859) [Megalania prisca Owen, 1859; Notiosaurus] sensu Conrad et al., 2008 (megalania)
                  |  |        `-- V. varius (White, 1790) (Lace Monitor; kirjovaraani)
                  |  `--+--+-- V. mertensi Glauert, 1951 (Mertens' Monitor; mertensinvaraani)
                  |     |  `-- V. giganteus (Gray, 1845) (Perentie)
                  |     `--+-- V. rosenbergi Mertens, 1957 (Rosenberg's Goanna, Heath Monitor)
                  |        `--+--o V. panoptes Storr, 1980 (suurvaraani)
                  |           |  |-- V. p. panoptes (Argus Monitor)
                  |           |  |-- V. p. horni (Horn's Monitor)
                  |           |  `-- V. p. rubidus (Yellow-spotted Monitor)
                  |           `--o V. gouldii (Gray, 1838) (Sand Goanna, Gould's Goanna; gouldinvaraani)
                  |              |-- V. g. gouldii
                  |              `-- V. g. flavirufus [V. flavirufus]
                  `--o (Odatria) (kääpiövaraanit; dwarf monitors)
                     |?- V. auffenbergi Sprackland, 1999 (Peacock Monitor)
                     |?- V. bushi Aplin, Fitch & King, 2006 (Pilbara Monitor, Bush's Monitor)
                     |?- V. caudolineatus Boulenger, 1885 (Stripe-tailed Monitor)
                     |?- V. similis Mertens, 1958 (Spotted Tree Monitor)
                     |?- V. glauerti Mertens, 1957 (Kimberley Rock Monitor)
                     |--+-- V. semiremex Peters, 1869 (Rusty Monitor)
                     |  |--+-- V. glebopalma Mitchell, 1955 (Black-palmed Rock Monitor)
                     |  |  `-- V. pilbarensis Storr, 1980 (Pilbara Rock Monitor)
                     |  `--+--o V. tristis (Schlegel, 1839) (Black-headed Monitor)
                     |     |  |-- V. t. tristis
                     |     |  `-- V. t. orientalis (Freckled Monitor)
                     |     `--+-- V. scalaris Mertens, 1941 (Banded Tree Monitor)
                     |        `--+-- V. timorensis Gray, 1831 (Timor dwarf monitor; timorinkääpiövaraani)
                     |           `-- V. mitchelli Mertens, 1958 (Mitchell's Water Monitor)
                     `--+--+-- V. brevicauda Boulenger, 1898 (Short-tailed Monitor; lyhythäntävaraani)
                        |  `-- V. eremius Lucas & Frost, 1895 (Desert Pygmy Monitor)
                        `--+-- V. gilleni Lucas & Frost, 1895 (Pygmy Mulga Monitor)
                           `--+--+-- V. kingorum Storr, 1980 (King's Monitor)
                              |  `-- V. primodius Mertens, 1942 (Blunt-spined Monitor)
                              `--+--o V. storri Mertens, 1966 (Storr's Monitor)
                                 |  |-- V. s. storri (Eastern Storr's Monitor)
                                 |  `-- V. s. ocreatus (Western Storr's Monitor)
                                 `--+-- V. baritji King & Horner, 1987 (White's Dwarf Monitor, Black-spotted Ridge-tailed Monitor, Black-spotted Spiny-tailed Monitor)
                                    `--o V. acanthurus Boulenger, 1885 (Ridge-tailed Monitor)
                                       |-- V. a. acanthurus (Spiny-tailed Monitor)
                                       |-- V. a. brachyurus (Common Ridge-tailed Monitor)
                                       `-- V. a. insulanicus (Island Ridge-tailed Monitor)

Untreated Varanus-species:

V. catalaunicus (nomen dubium)
    †V. deserticolus Bolkay, 1913 (nomen dubium)
    †V. hofmanni Roger, 1898 (nomen dubium)
    †V. lungui Zerova & Chkhikvadze, 1986 (nomen dubium)
    †V. semjonovi Zerova & Chkhikvadze, 1986 (nomen dubium)
    †V. pronini Zerova & Ckhikvadze, 1986 (nomen dubium)
    †V. tyrasiensis Zerova & Ckhikvadze, 1986 (non? Lungu et al., 1983) (nomen dubium)
    †V. lungui Zerova & Chkhikvadze, 1986 (nomen dubium)
    †V. sivalensis Falconer, 1868
    ?V. karlschmidti
    V. spinulosus Mertens, 1941 (Spiny-Necked Monitor, Solomon Island Spiny Monitor)
    ?V. teriae

Altenative phylogenies of Varanus:

After Villa et al., 2018

<==o Varanus
   |--+-- †V. rusingensis
   |  `--+-- †V. cf. bengalensis
   |     `--o (Empagusia)
   |        |-- V. ornatus
   |        `--+-- V. niloticus
   |           `--+-- V. exanthematicus
   |              `-- V. albigularis
   `--+-- V. griseus
      `--+-- †V. mokrensis
         `--+--o (Euprepiosaurus)
            |  |--+-- †V. hooijeri
            |  |  `-- V. olivaceus
            |  `--+--+-- V. prasinus
            |     |  `--+-- V. kordensis
            |     |     `--+-- V. keithhornei
            |     |        `-- V. beccarii [sic.]
            |     `--+--+-- V. melinus
            |        |  `-- V. indicus
            |        `--+-- V. jobiensis
            |           `--+-- V. doreanus
            |              `-- V. yuwonoi
            `--+--+--+-- V. rudicollis
               |  |  `--+-- V. cumingi
               |  |     `--+-- V. marmoratus
               |  |        `--+-- V. togianus
               |  |           `--+-- V. bivittatus
               |  |              `-- V. salvator
               |  `--+-- V. flavescens
               |     `--+-- †V. marathonensis
               |        `--o (Indovaranus)
               |           |-- V. dumerilii
               |           `--+-- V. nebulosus
               |              `-- V. bengalensis
               `--+--o (Varanus)
                  |  |--+-- V. spenceri
                  |  |  `--+-- V. salvadorii
                  |  |     `--+-- V. komodoensis
                  |  |        `--+-- †V. priscus
                  |  |           `-- V. varius
                  |  `--+--+-- V. giganteus
                  |     |  `-- V. mertensi
                  |     `--+-- V. rosenbergi
                  |        `--+-- V. gouldii
                  |           `-- V. panoptes
                  `--o (Odatria)
                     |--+--+-- V. brevicauda
                     |  |  `-- V. eremius
                     |  `--+-- V. gilleni
                     |     `--+--+-- V. kingorum
                     |        |  `-- V. primodius
                     |        `--+-- V. storri
                     |           `--+-- V. acanthurus
                     |              `-- V. baritji
                     `--+--+-- V. pilbarensis
                        |  `-- V. glebopalma
                        `--+-- V. tristis
                           `--+--+-- V. scalaris
                              |  `-- V. semiremex
                              `--+-- V. mitchelli
                                 `-- V. timorensis

Reference(s):

  • Villa, A., Abella, J., Alba, D. M., Almécija, S., Bolet, A., Koufos, G. D., Knoll, F., Luján, À. H., Morales, J., Robles, J. M., Sánchez, I. M. & Delfino, M., 2018: Revision of Varanus marathonensis (Squamata, Varanidae) based on historical and new material: morphology, systematics, and paleobiogeography of the European monitor lizards.
    –Plos One: Vol. 13, #12, Art.nr. e0207719, pp. 1-46 [doi: 10.1371/journal.pone.0207719]

After Ivanov, Ruta, Klembara & Böhme, 2018

<==o Varanus
   |-- †V. amnhophilis
   `--+--+-- V. varius
      |  `--+--+-- V. mertensi
      |     |  `-- V. komodoensis
      |     `--+-- V. salvadorii
      |        `--+-- †V. cf. marathonensis
      |           `-- †V. priscus
      `--+--+--+-- V. storri
         |  |  `-- V. glebopalma
         |  `--+-- V. tristis
         |     `--+-- V. melinus
         |        |--+-- V. prasinus
         |        |  `-- V. kordensis
         |        `--+-- V. semiremex
         |           `-- V. brevicauda
         `--+--+-- V. timorensis
            |  `--+-- V. primodius
            |     `--+-- V. mitchelli
            |        `-- V. gilleni
            `--+--+-- V. pilbarensis
               |  `-- V. eremius
               `--+--+-- V. gouldii
                  |  `--+-- V. baritji
                  |     `-- V. acanthurus
                  `--+--+-- V. yuwonoi
                     |  `--+-- V. cumingi
                     |     `--+-- V. marmoratus
                     |        `--+-- V. salvator
                     |           `--+-- V. mytilini
                     |              `--+-- †V. marathonensis
                     |                 `-- V. bivittatus
                     `--+-- V. giganteus
                        `--+--+-- V. bengalensis
                           |  `--+-- V. griseus
                           |     `--+-- V. nebulosus
                           |        `-- V. dumerilii
                           `--+-- V. rudicollis
                              `--+-- †V. mokrensis
                                 `--+-- V. flavescens
                                    `--+--+-- V. togianus
                                       |  `--+--+-- V. indicus
                                       |     |  `-- V. doreanus
                                       |     `--+-- V. kingorum
                                       |        `--+-- V. jobiensis
                                       |           `-- V. beccari
                                       `--+-- V. exanthematicus
                                          `--+-- V. niloticus
                                             `--+--+-- V. albigularis
                                                |  `--+-- V. olivaceus
                                                |     `--+-- V. keithhornei
                                                |        `-- †V. cf. bengalensis
                                                `--+--+-- †V. hooijeri
                                                   |  `--+-- †V. rusingensis
                                                   |     `-- V. ornatus
                                                   `--+-- V. panoptes panoptes
                                                      `--+-- V. rosenbergi
                                                         `--+-- V. spenceri
                                                            `-- V. panoptes horni

Reference(s):

  • Ivanov, M., Ruta, M., Klembara, J. & Böhme, M., 2018: A new species of Varanus (Anguimorpha: Varanidae) from the early Miocene of the Czech Republic, and its relationships and palaeoecology.
    –Journal of Systematic Palaeontology: Vol. 16, #9, pp. 767-797 [doi: 10.1080/14772019.2017.1355338]

After Ast, 2001

<==o Varanus
   |--+-- V. griseus
   |  `--+-- V. exanthematicus
   |     `-- V. niloticus
   `--+--+--+--+-- V. rudicollis
      |  |  |  `-- V. salvator
      |  |  |-- V. flavescens
      |  |  `--+-- V. dumerilii
      |  |     `-- V. bengalensis
      |  `--+-- V. olivaceus
      |     `--+--+-- V. prasinus
      |        |  `--+-- V. beccari
      |        |     `-- V. keithhornei
      |        `--+--+-- V. melinus
      |           |  `-- V. indicus
      |           `--+-- V. jobiensis
      |              `--+-- V. doreanus
      |                 `-- V. yuwonoi
      `--+--+-- V. salvadorii
         |  `--+-- V. komodoensis
         |     `-- V. varius
         `--+--+--+-- V. spenceri
            |  |  `-- V. mertensi
            |  `--+-- V. giganteus
            |     `--+-- V. panoptes
            |        `-- V. gouldii
            `--o (Odatria)
               |--+-- V. eremius
               |  `--+-- V. gilleni
               |     `--+--+-- V. kingorum
               |        |  `-- V. primodius
               |        `--+-- V. storri
               |           `--+-- V. acanthurus
               |              `-- V. baritji
               `--+--+-- V. pilbarensis
                  |  `-- V. glebopalma
                  `--+--+-- V. glauerti
                     |  `-- V. tristis
                     `--+-- V. scalaris
                        `--+-- V. semiremex
                           `--+-- V. mitchelli
                              `-- V. timorensis

Reference(s):

After Conrad, Rieppel & Grande, 2008 (fig. 2 “Adams consensus”)

<==o Varanus
   |-- V. acanthurus
   |-- V. semiremex
   |--+-- V. gilleni
   |  `-- V. eremius
   |--+-- V. kordensis
   |  |-- V. prasinus
   |  `--o V. tristis
   |     |-- V. t. tristis
   |     `-- V. t. orientalis
   `--+--+-- V. rudicollis
      |  `--+-- V. olivaceus
      |     `-- V. dumerilii
      `--+-- V. indicus
         `--+-- V. flavescens
            `--+--+-- †V. rusingensis
               |  `--+-- V. albigularis
               |     |-- V. exanthematicus
               |     |-- V. griseus
               |     `-- V. niloticus
               `--+-- V. bengalensis
                  |-- V. gouldii
                  `--+-- V. salvator
                     `--+-- V. varius
                        `--+-- V. komodoensis
                           `--+-- V. salvadorii
                              `-- †V. priscus

Reference(s):

  • Conrad, J. L., Rieppel, O. C. & Grande, L., 2008: Re-assessment of varanid evolution based on new data from Saniwa ensidens Leidy, 1870 (Squamata, Reptilia).
    –American Museum Novitates: #3630, pp. 1-15

After Pepin, 199?, and Pianka, 199?

<==o Varanus
   |--o (Odatria)
   |  |?- V. (O.) eremius
   |  |--+--+-- V. (O.) scalaris
   |  |  |  `?-+-- V. (O.)  timorensis
   |  |  |     `--+-- V. (O.) mitchelli
   |  |  |        `-- V. (O.) semiremex
   |  |  `--+?- V. (O.) glauerti
   |  |     `--o V. (O.) tristis
   |  |        |-- V. (O.) t. tristis
   |  |        `-- V. (O.) t. orientalis
   |  `--+?- V. (O.) kingorum
   |     |--+?- V. (O.) primodius
   |     |  `-- V. (O.) acanthurus
   |     `--+?- V. (O.) brevicauda
   |        `-- V. (O.) gilleni
   |--+?- †V. rusingensis Clos, 1995
   |  |?- V. yemenensis
   |  `--+?- V. exanthematicus
   |     |-- V. griseus
   |     `--+-- V. albigularis
   |        `-- V. niloticus
   `--+--+?- V. olivaceus
      |  |--+--+?- V. rudicollis
      |  |  |  `-- V. salvator
      |  |  `--+?-+?- V. prasinus
      |  |     |  |?- V. beccari
      |  |     |  |?- V. bogerti
      |  |     |  `?- V. telenesetes
      |  |     `--+?- V. indicus
      |  |        `--+?- V. jobiensis
      |  |           `-- V. karlschmidti
      |  `--+-- V. dumerilii
      |     `--+?- V. bengalensis
      |        `-- V. flavescens
      `--o (Varanus)
         |?- V. teriae
         |-- V. (V.) salvadorii
         `--+-- V. (V.) mertensi
            |?- V. (V.) spenceri
            `--+-- V. (V.) rosenbergi
               |?- †V. (V.) prisca
               |--o V. (V.) gouldii
               |  |-- V. (V.) g. gouldii
               |  `-- V. (V.) g. flavirufus
               |-- V. (V.) panoptes
               |-- V. (V.) giganteus
               |-- V. (V.) varius
               `-- V. (V.) komodoensis

 

Reference(s):